Thông tin mới nhất về vệ tinh radar đầu tiên của Việt Nam - LOTUSat-1 được PGS.TS Trần Tuấn Anh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam chia sẻ tại một cuộc họp báo chiều hôm 12/7 tại Hà Nội.
Cụ thể, công tác thiết kế, chế tạo vệ tinh LOTUSat-1 đã hoàn thành, và dự kiến có thể được phóng lên vũ trụ vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau.
PGS.TS Trần Tuấn Anh cho biết, dự án đầu tư xây dựng Trung tâm Vũ trụ Việt Nam nằm trong "Chiến lược Phát triển và Ứng dụng khoa học công nghệ vũ trụ đến năm 2030".
Đến nay, Viện Hàn lâm đã hoàn thành trên 90% khối lượng các công việc cần thực hiện của Dự án từ nguồn vốn đối ứng; đồng thời đang xây dựng Đề án "Tăng cường năng lực quốc gia về quan sát Trái đất dựa trên hệ thống vệ tinh nhỏ".
Vệ tinh LOTUSat-1 có khối lượng khoảng 570 kg. Đây là vệ tinh sử dụng công nghệ radar có khả năng chụp ảnh Trái đất với độ phân giải cao trong mọi điều kiện thời tiết cả ngày lẫn đêm.
Dữ liệu ảnh thu nhận từ vệ tinh LOTUSat-1 sẽ đáp ứng nhu cầu cấp bách của Việt Nam về nguồn ảnh, cung cấp các thông tin chính xác và kịp thời nhằm ứng phó với các thảm họa thiên nhiên và biến đổi khí hậu, quản lý nguồn tài nguyên thiên nhiên, giám sát môi trường, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Hình ảnh mô phỏng vệ tinh LOTUSat-1 do Tập đoàn NEC của Nhật Bản chế tạo cho Việt Nam. Ảnh: NEC website
Trả lời câu hỏi về kế hoạch phóng vệ tinh, TS. Lê Xuân Huy, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cho biết lịch phóng vệ tinh được Chính phủ Nhật Bản dự kiến vào tháng 2/2025.
Theo kế hoạch, vệ tinh sẽ được vận hành thử nghiệm trong thời gian 3 tháng. Sau khoảng thời gian thử nghiệm trên quỹ đạo, vệ tinh LOTUSat-1 dự kiến sẽ được bàn giao cho Trung tâm vũ trụ Việt Nam vào tháng 6/2025. Quá trình để Việt Nam có thể vận hành toàn bộ hệ thống sẽ mất thời gian khoảng 5 năm.
Trong dự án vệ tinh LOTUSat-1, có một hạng mục quan trọng là hệ thống mặt đất, bao gồm các thiết bị được sử dụng để điều khiển, vận hành vệ tinh và chuyển dữ liệu ảnh thu được cho người dùng.
Để chuẩn bị vận hành vệ tinh LOTUSat-1, các thiết bị mặt đất bao gồm trạm mặt đất (với anten 9,3 m) và trung tâm vận hành điều khiển vệ tinh, trung tâm ứng dụng dữ liệu vệ tinh đã được tiến hành lắp đặt tại Hòa Lạc.
Công việc này đã được triển khai từ tháng 5/2024 và đang trong giai đoạn tích hợp, thử nghiệm hệ thống. Dự kiến đến tháng 9/2024, hệ thống sẽ được thử nghiệm xong và bàn giao cho Việt Nam.
Một số hạng mục nhỏ còn lại như trung tâm phổ biến kiến thức, với các hạng mục như bảo tàng khoa học công nghệ vũ trụ, kính thiên văn... dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 12/2024 và từng bước đưa vào sử dụng. Hạng mục hạ tầng phục vụ nghiên cứu, phát triển, lắp ráp, tích hợp, thử nghiệm và vận hành các vệ tinh nhỏ dưới 180kg dự kiến đến tháng 12/2025 sẽ kết thúc.
"Đây là cơ sở để Trung tâm Vũ trụ Việt Nam thực hiện đề án tăng cường năng lực quan sát Trái đất sử dụng vệ tinh nhỏ, có thể hiểu tóm tắt là xây dựng chùm vệ tinh nhỏ Made in Vietnam", Phó Tổng giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam nói.
Trước đó, hồi năm 2019, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam và Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) đã ký kết gói thầu "Vệ tinh LOTUSat-1, thiết bị và đào tạo nhân lực" thuộc Dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam.
Mục tiêu của gói thầu "Vệ tinh LOTUSat-1, thiết bị và đào tạo nhân lực" là phát triển và đưa vào sử dụng thành công vệ tinh quan sát trái đất LOTUSat-1 sử dụng cảm biến radar có khẩu độ tổng hợp. Đây là dự án trọng điểm quốc gia được đầu tư lớn về khoa học công nghệ.
Ngoài việc phát triển vệ tinh LOTUSat-1, gói thầu còn bao gồm việc triển khai và đưa vào hoạt động hệ thống Trạm mặt đất, Trung tâm điều hành vệ tinh, Trung tâm khai thác dữ liệu vệ tinh và hạ tầng công nghệ thông tin.
Phía đối tác là Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) cũng sẽ tiến hành đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao thông qua khóa đào tạo vệ tinh nâng cao tại cơ sở chế tạo vệ tinh và Khóa đào tạo ứng dụng dữ liệu ảnh vệ tinh.
Vệ tinh LOTUSat-1 được thiết kế, chế tạo bởi tập đoàn NEC. Quá trình đào tạo và chuyển giao công nghệ được thực hiện tại nhà máy sản xuất vệ tinh của Tập đoàn NEC (Nhật Bản).
Kim Vy (T/h theo VTV, Vietnamnet)
