Sáng 5/6, trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công Thương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trả lời các ý kiến đại biểu liên quan đến vấn đề sử dụng công nghệ để giải quyết các mặt trái của thương mại điện tử và bảo vệ dữ liệu cá nhân khi tham gia thương mại điện tử.
Không thể dùng sức người để quản lý
Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng , quản lý nhà nước thời gian qua đầu tư chưa nhiều để phát triển các công cụ công nghệ số thực thi trên không gian mạng. "Chúng ta phải coi công nghệ số là lực lượng quản lý cơ bản trên không gian mạng. Tôi rất tâm đắc với ý kiến của đại biểu là dùng công nghệ để quản lý công nghệ", ông Hùng nói.
Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: PV.
Ông Hùng cho rằng, để quản lý không gian mạng thì cần: thể chế số, công cụ số, con người số - tức là kỹ năng số cho người dân. Ông Hùng nhấn mạnh, thương mại điện tử đang phát triển rất nhanh, có khi tới 30% một năm, thể chế số, công cụ số và kỹ năng số đang theo sau. Do vậy cần đẩy nhanh tốc độ, trong đó phát triển công cụ số có thể làm nhanh nhất.
"Trên sàn thương mại điện tử có hàng triệu sản phẩm, đi theo nó là hàng triệu quảng cáo. Không thể dùng sức người để quản lý được nữa mà phải dùng công nghệ số", ông Hùng nói.
Theo ông Hùng, trên môi trường số có thể quản lý toàn diện, giám sát, phát hiện sớm vấn đề, cảnh báo và ngăn chặn các hành vi trái phép, giao dịch bất thường; nhưng phải dùng công nghệ hiện đại.
Ví dụ có thể phát triển phần mềm có thể phát hiện quảng cáo sai sự thật, phát hiện hàng hoá có dấu hiệu hàng nhái. Các nền tảng số, các sàn thương mại điện tử có thể tự xây dựng thuật toán AI để rà quét, chọn lọc các tài khoản, các nguồn quảng cáo vi phạm pháp luật…
"Việt Nam thuận lợi là có nhiều doanh nghiệp công nghệ số xuất sắc có thể viết được các phần mềm này. Bộ TT&TT cùng với các doanh nghiệp công nghệ của ngành có thể giúp Bộ Công Thương phát triển các công nghệ số để quản lý thương mại điện tử", ông Hùng nói và kiến nghị cần tăng đầu tư cho phát triển công nghệ số để quản lý thương mại điện tử nói riêng, quản lý không gian mạng nói chung.
Có thể bị mạo danh tiêu tiền mà không biết
Về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân , Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng đây là tài sản quan trọng nhất của người dân. "Danh tính, họ tên, địa chỉ, số điện thoại, email, thẻ tín dụng khi lộ lọt, có thể khiến người khác mạo danh và tiêu tiền của chúng ta mà ta không biết", ông Hùng nói.
Theo ông Hùng, thời gian qua, dữ liệu cá nhân được thu thập và xử lý ngày càng nhiều nhưng đi kèm là nguy cơ lộ lọt thông tin, nhất là lĩnh vực thương mại điện tử và nhiều ngành khác. Chính phủ đã ban hành nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân, trong đó quy định các bộ, ngành phải tự quản lý dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực của mình.
Chính phủ cũng xây dựng luật bảo vệ dữ liệu cá nhân; xây dựng quy định đảm bảo an toàn cho hệ thống lưu trữ và an toàn dữ liệu. Thủ tướng đã chỉ đạo địa phương lập quy trình đảm bảo an toàn thông tin, trong đó thương mại điện tử là lĩnh vực quan trọng để bảo vệ người dân.
Bộ TT&TT đã triển khai hệ sinh thái tín nhiệm mạng, đánh giá xác nhận website đảm bảo an toàn thông tin mạng và gắn mác chính hiệu cho 5.000 website chính thống và công bố các trang lừa đảo . Bộ thiết kế công cụ hỗ trợ người dân kiểm tra máy tính, điện thoại có bị nhiễm mã độc không, thông tin cá nhân có bị lộ lọt, website có phải lừa đảo không.
"Bộ đã thanh tra, kiểm tra về bảo vệ dữ liệu cá nhân và xử phạt doanh nghiệp vi phạm. Bộ sẽ phối hợp Bộ Công Thương để xử lý trên sàn thương mại điện tử", ông Hùng nói thêm.
