Theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, từ ngày 1/7/2024, tất cả các giao dịch trên 10 triệu đồng/lần hoặc trên 20 triệu đồng/ngày được yêu cầu phải thực hiện xác thực bằng sinh trắc học.
Để phân tích phản ứng của người dùng, cũng như những quan điểm về lợi ích và lo ngại liên quan đến quy định mới này, Cốc Cốc đã thực hiện báo cáo nghiên cứu dựa trên dữ liệu thu thập từ ngày 1/7 - 4/7/2024.
Theo khảo sát của Cốc Cốc, tỷ lệ người dùng sử dụng dịch vụ ngân hàng trực tuyến khá cao và đồng đều ở mọi nhóm tuổi và khu vực. Nhóm tuổi 22-24 chiếm tỷ lệ cao nhất với 77,8%. Hà Nội và TP.HCM cũng ghi nhận tỷ lệ người dùng cao hơn so với các khu vực khác.
Người dùng Việt ngày càng có nhiều lựa chọn hơn về ngân hàng trực tuyến. Có tới 50% số người tham gia khảo sát cho biết họ sử dụng dịch vụ của từ 2 ngân hàng trở lên. Tỷ lệ này ở người trẻ đang cao hơn so với nhóm người dùng trên 45 tuổi. Đặc biệt, nhóm 24 - 34 tuổi có đến gần 60% sử dụng nhiều hơn 1 ngân hàng.
Đa số người dùng đã từng thực hiện các giao dịch trên 10 triệu đồng/lần hoặc trên 20 triệu đồng/ngày, với tần suất khác nhau. 83,9% đáp viên từng phát sinh giao dịch lớn. Cụ thể, có 45,1% thực hiện thường xuyên (hàng ngày/tuần/tháng) và 38,8% hiếm khi giao dịch với số tiền trên.
Theo khảo sát, 75,4% người dùng đã cài đặt xác thực sinh trắc học. Cụ thể, gần một nửa đáp viên cho biết họ đã cập nhật thành công cho tất cả các ngân hàng đang sử dụng. Tuy nhiên, do khảo sát được thực hiện ngay sau thời điểm quy định vừa được áp dụng, nên dữ liệu vẫn cho thấy có một bộ phận chưa thực hiện thành công hoặc còn tồn tại một số ngân hàng chưa thành công.
Về trải nghiệm người dùng, hơn 40% đáp viên cảm thấy quá trình thu thập sinh trắc học rất dễ dàng/dễ dàng. Tuy nhiên, cũng có hơn 30% cảm thấy việc này rất khó khăn/khó khăn.
Đánh giá về trải nghiệm cũng có khác biệt nhất định giữa các độ tuổi. Nhìn chung, phần lớn người dùng dưới 35 tuổi cảm thấy việc thực hiện cập nhật sinh trắc học khá dễ dàng với tỉ lệ khoảng 44%, cao hơn gấp 1,2 lần so với nhóm người dùng trên 35 tuổi.
Tuy vậy quá trình này cũng có không ít vấn đề phát sinh, gây ra những khó khăn nhất định cho người dùng. Gần 2/3 người dùng gặp vấn đề khi thực hiện cập nhật sinh trắc học. Trong số đó, có tới 44% người dùng gặp từ 2 vấn đề trở lên. Người dùng thường gặp phải các vấn đề liên quan đến căn cước công dân, nhận diện khuôn mặt, thiết bị, thông tin hướng dẫn hay thậm chí phải ra ngân hàng mới thực hiện được.
Khi được hỏi về vấn đề bảo mật thông tin khi áp dụng sinh trắc học trong giao dịch trực tuyến, hơn 36% người dùng lo ngại về vấn đề bảo mật, hơn 42% ở trạng thái trung lập và hơn 20% còn lại không lo ngại.
Đặc biệt, có tới 50% người dùng 35-44 tuổi lo ngại về việc bảo mật thông tin cá nhân khi sử dụng xác thực sinh trắc học, trong khi tỷ lệ này ở các nhóm tuổi khác dao động từ 24 - 39%.
Về vấn đề an toàn khi sử dụng sinh trắc học, tuy có khoảng 1/3 người dùng lo ngại về vấn đề bảo mật thông tin, nhưng đa số người dùng đều đồng ý rằng xác thực sinh trắc học có thể làm tăng mức độ an toàn cho các giao dịch trực tuyến. Theo khảo sát, gần 70% đáp viên cho biết họ rất đồng ý/ đồng ý với quan điểm này.
60% người dùng cảm thấy việc sử dụng xác thực sinh trắc học tiện lợi hơn so với phương pháp truyền thống như sử dụng mật khẩu/mã OTP/faceID/mã PIN/câu hỏi bảo mật/xác thực qua email. Nhưng vẫn có 13,7% cho rằng đây là một phương pháp không tiện lợi bằng. Đặc biệt, số liệu từ khảo sát chỉ ra rằng tỷ lệ người dùng đánh giá "tiện lợi" của các khu vực khác cao hơn so với người dùng sống tại Hà Nội và TP HCM.
Hiện nay đã có hơn 40 tổ chức tín dụng và 2 tổ chức trung gian thanh toán cung cấp dịch vụ xác thực trên ứng dụng ngân hàng để gỡ khó cho người dân. Cũng có hơn 60 đơn vị cung cấp dịch vụ xác thực trực tiếp tại quầy, 1 tổ chức tín dụng liên kết xác thực sinh trắc học qua tài khoản VNeID.
