Hợp tác xã Nông nghiệp Tân Bình: Mô hình HTX điển hình trong xây dựng nông thôn mới

Tại tỉnh Đồng Tháp, nơi những cánh đồng lúa bạt ngàn nuôi lớn hạt gạo Việt Nam, Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Tân Bình đã nổi lên như một hình mẫu tiên phong, kiến tạo chuỗi giá trị mới. Đây không chỉ là một mô hình kinh tế tập thể thông thường mà còn là một điển hình quy mô lớn, dẫn đầu cả nước về chuyển đổi xanh, ứng dụng công nghệ 4.0 và xây dựng triết lý đặt lợi ích thành viên lên cao nhất. HTX hiện thu hút sự tham gia của 1.034 hộ thành viên, đạt tỉ lệ tuyệt đối 100% số hộ trên địa bàn xã, phục vụ tổng diện tích 712 ha đất nông nghiệp. Quy mô này không chỉ tạo ra sức mạnh nội tại mà còn giúp HTX tự tin bước vào cuộc cách mạng công nghiệp, hiện đại hóa nông nghiệp địa phương.

Hệ thống dịch vụ đa giá trị

HTX Tân Bình vận hành thông suốt tám dịch vụ lớn, tạo thành một hệ thống hỗ trợ toàn diện cho sản xuất và đời sống của xã viên. Các dịch vụ về sản xuất bao gồm bơm tưới (đã đầu tư trạm bơm điện công suất lớn, giảm phí tưới tiêu đến 10%), làm đất (sử dụng máy móc cơ giới đồng bộ), giống cây trồng (bao gồm giống lúa xác nhận trên 21 ha và giống ớt chủ lực), cùng với dịch vụ phân bón hữu cơ. Đặc biệt, HTX đã tham gia dự án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, được Ricoto hỗ trợ tập huấn làm lúa sạch. Song song với đó là các dịch vụ hỗ trợ tài chính và vật tư như tín dụng nội bộ (cho vay vốn sản xuất 10–15 triệu đồng/ha với thẩm định chặt chẽ) và cửa hàng vật tư nông nghiệp. Cửa hàng này không chỉ cung cấp 60% nhu cầu vật tư, mà còn áp dụng chính sách mua mặt bán chịu đến cuối vụ cho hộ nghèo và hộ thiếu vốn, đóng vai trò là chỗ dựa tài chính quan trọng.

Liên kết bao tiêu và kinh tế tuần hoàn

Điểm khác biệt cốt lõi của Tân Bình nằm ở dịch vụ chuỗi giá trị tiêu thụ sản phẩm hay liên kết bao tiêu đầu ra. HTX đóng vai trò cầu nối, ký hợp đồng bao tiêu chặt chẽ với các doanh nghiệp để thu mua lúa chất lượng cao (theo quy trình SRB). Bằng cách chốt giá trước thu hoạch 10 ngày, HTX đảm bảo cho bà con một mức giá ổn định và cao hơn so với thị trường bên ngoài, giải quyết bài toán nan giải về đầu ra và giúp xã viên yên tâm sản xuất.  Thêm vào đó, HTX Tân Bình đã hoàn thiện một mô hình kinh tế tuần hoàn khép kín vô cùng ấn tượng. Phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ không bị đốt bỏ, gây ô nhiễm, mà được thu mua, xử lý bằng máy đảo trộn để chế biến thành phân bón hữu cơ phục vụ ngược lại cho chính đồng ruộng của xã viên, tận dụng triệt để mọi thứ và đóng lại chu trình sản xuất một cách hoàn hảo.

1c1d6eac525fde01874e-1763696596.jpg

Quản trị minh bạch và lợi ích thành viên

Thành công về công nghệ và mô hình sản xuất được củng cố bằng một bộ máy quản trị minh bạch, hiệu quả. Lòng tin của 1.034 hộ thành viên được củng cố bằng cơ chế chia sẻ lợi ích công bằng tuyệt đối, với 60% lãi dòng của HTX được phân phối lại cho thành viên dựa trên dịch vụ sử dụng và vốn góp. Đây chính là động lực kinh tế trực tiếp cho người dân. Bên cạnh đó, HTX còn cung cấp nước sạch sinh hoạt với mức phí thấp và ưu đãi cho hơn 2.150 hộ dân, thể hiện rõ vai trò trách nhiệm xã hội và giá trị xuyên suốt mà Tân Bình kiến tạo. Nhờ áp dụng cơ giới hóa đồng bộ như drone, thiết bị cảm biến IoT, nông dân được hưởng lợi kép: giảm đến 20% chi phí sản xuất nhưng tăng 15% sản lượng, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Bài học cốt lõi cho nông nghiệp bền vững

HTX Tân Bình là mô hình kinh tế tập thể thành công nhờ kết hợp nguyên tắc thị trường với trách nhiệm xã hội, đạt sự bền vững qua hai thập kỷ. Các bài học cốt lõi đúc kết được là: cần tranh thủ sự chỉ đạo của chính quyền địa phương, đề cao sự đoàn kết và năng lực lãnh đạo vững chắc. Quan trọng nhất, mọi hoạt động phải đặt lợi ích thiết thực của thành viên lên hàng đầu, đồng thời HTX phải phát huy nỗ lực tự thân, tự gánh vác các dịch vụ để hoàn thành và mang lại hiệu quả. Cuối cùng, việc xây dựng bộ máy quản lý minh bạch tài chính, ứng dụng công nghệ 4.0 và thận trọng thí điểm các mô hình đổi mới trước khi nhân rộng là yếu tố then chốt để HTX lớn mạnh hiện đại và phát triển bền vững.