Từ ngày 1/7/2024, theo Quyết định 2345/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, việc chuyển tiền qua tài khoản trực tuyến hoặc nạp tiền vào ví điện tử với số tiền trên 10 triệu đồng/lần hoặc lũy kế trên 20 triệu đồng/ngày cần phải được xác thực bằng sinh trắc học, thông qua nhận diện khuôn mặt và vân tay.
Để tiến hành xác thực sinh trắc học, các ứng dụng ngân hàng yêu cầu khách hàng quét khuôn mặt và đọc thẻ CCCD bằng công nghệ NFC. Trong khi nhiều người một phát ăn ngay "ngon ơ" với quy trình xác thực này, không ít người lại phàn nàn về sự chật vật khi quét NFC để xác thực sinh trắc học.
Nhiều người dùng phàn nàn về sự chật vật khi quét NFC để xác thực sinh trắc học
Không hiếm trường hợp xác thực một phát ăn luôn!
Trong những ngày vừa qua, khi càng gần thời điểm Quyết định 2345 có hiệu lực, các ngân hàng và ví điện tử phải dốc sức trong cuộc chạy đua yêu cầu người dùng xác thực tài khoản. Bản thân người dùng, đặc biệt là những ai sử dụng đồng thời nhiều tài khoản tại các ngân hàng khác nhau, cũng nhanh chóng thực hiện để đề phòng gián đoạn trong việc chuyển tiền trong thời gian tới.
Để có thể xác thực sinh trắc học, khách hàng có thể tự thao tác trên ứng dụng ngân hàng. Quy trình này gồm ba bước: Chụp ảnh mặt trước và sau của CCCD gắn chip; Quét NFC trên CCCD gắn chip (bằng cách chạm CCCD gắn chip vào đầu đọc chip trên điện thoại để truyền dữ liệu); Quét khuôn mặt và xác thực OTP.
Sở dĩ người dùng cần phải thực hiện thao tác quét CCCD gắn chip là bởi theo Quyết định 2345, dữ liệu sinh trắc học mà các ngân hàng thu thập được buộc phải trùng khớp với dữ liệu sinh trắc học được lưu trong chip của thẻ căn cước công dân (CCCD) do cơ quan công an công an cấp.
Quy trình xác thực sinh trắc học gồm 3 bước
Ngay từ khi các ngân hàng bắt đầu mở chiến dịch xác thực sinh trắc học, hàng loạt người dùng đã nhanh chóng cập nhật. Một bộ phận người dùng cho biết, quá trình này diễn ra đơn giản, nhanh chóng, khách hàng chỉ cần thực hiện đúng theo từng bước hướng dẫn trên ứng dụng là có thể hoàn tất.
Trên Threads và Facebook, nhiều người dùng sau khi hoàn tất quét CCCD gắn chip và quét khuôn mặt trên ứng dụng ngân hàng, đã ngay lập tức đăng bài lên các nền tảng mạng xã hội như Threads và Facebook để khoe với bạn bè:
- Cái sinh trắc học em làm phát ăn ngay mà các bác!
- Em xài Vietcombank với Techcombank quét sinh trắc học cái một là xong!
- Cái sinh trắc học của ngân hàng mình làm phút mốt bên Techcombank - Vietcombank - VPBank được luôn và ngay trong chiều hôm qua.
Thậm chí, để "đu trend" sinh trắc học đang vô cùng hot trong những ngày vừa qua, nhiều netizen còn nhiệt tình quay lại video hướng dẫn thao tác chi tiết các bước, thậm chí chỉ rõ đâu là nơi có chứa đầu đọc NFC, nên đặt CCCD làm sao để máy dễ quét nhất... tuỳ theo kinh nghiệm thành công trước đó của mỗi người.
Chật vật để xác thực sinh trắc học
Tuy nhiên, cũng có hàng loạt người dùng phản ánh việc quét NFC CCCD trên thiết bị của họ thường xuyên gặp lỗi, không thể hoàn tất quá trình xác thực. Mặc dù các thiết bị đều trang bị kết nối NFC, thậm chí là cả dòng máy tối tân nhất như iPhone 15 Pro Max, nhưng lại không thể nhận diện chính xác thông tin CCCD gắn chip qua NFC, hoặc nhận diện vô cùng khó khăn.
- Sau khi làm theo 7749 tips quét NFC chip CCCD trong app ngân hàng lẫn trên Tóp Tóp thì chẳng có cái nào "bảnh" áp dụng thành công...
- Cả nhà mình ơi, đã ai xác thực sinh trắc học trên các app banking chưa? Huhu, mọi người quét cái chip trên CCCD kiểu gì vậy ạ? Tôi ngồi mày mò cả mấy ngày mà vẫn chưa xác thực được, cáu điên lên í! Arghhh!
- iPhone 15 Pro Max đây, quét 2 chục lần mà vẫn không nhận, Apple ơi là Apple!
Hàng loạt bình luận than phiền về câu chuyện quét NFC trên CCCD gắn chip mãi vẫn không được
Vì muốn nhanh chóng hoàn tất thủ tục xác thực sinh trắc học trên các ứng dụng ngân hàng để đảm bảo việc chuyển tiền được thông suốt từ sau 1/7/2024, nhiều người đã phải xoay đủ mọi hướng, từ dùng mẹo tắt Wi-Fi trong quá trình quét, thử nghiệm trên điện thoại khác, thậm chí đến cả việc mua cả đầu đọc NFC.
Một số người đã học theo cách sửa lỗi hoàn thành xác thực mà VTV24 chia sẻ. Theo đó, người dùng iPhone cần tắt mạng Wi-Fi và chuyển sang sử dụng 4G trước khi quét, và để chip của CCCD gần với cạnh trên máy. Qua trải nghiệm của người dùng M.Đức trên app VPBank và Techcombank, khi làm theo cách này, ứng dụng nhanh chóng nhận ra CCCD, sau khoảng 5 giây thì hiện ra thông báo xác nhận để kết thúc quá trình xác thực.
Một số người dùng cũng đã thử thực hiện quy trình xác thực trên các thiết bị khác nhau mà bản thân sở hữu, tuy nhiên kết quả cũng khả quan hơn. Ngọc Hân (hiện đang sinh sống tại Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: "Mình bán hàng online nên phải sắm 3 máy iPhone để tiện xử lý công việc, gồm 1 chiếc 15 Pro Max, 1 chiếc 14 Pro Max với 1 chiếc 12. Mình quét CCCD trên máy chính là 15 Pro Max mãi không được nên phải check lại trên 2 máy kia, có lúc cũng trộm vía hoàn tất đấy, nhưng nói chung cảm giác rất hên xui".
Khác với Ngọc Hân, nhiều bạn trẻ khác lại có xu hướng chuyển từ iPhone sang kiểm tra trên các mẫu máy chạy hệ điều hành Android. Trên mạng xã hội, rất nhiều người dùng Android lên tiếng khoe rằng máy mình trải qua quá trình xác thực rất nhanh gọn và mượt mà. Bởi vậy, nhiều bạn trẻ đã "quay xe" nhằm hy vọng có thể nhanh chóng hoàn tất quá trình xác thực sinh trắc học. Nhiều trong số đó khoe "chiến tích" thành công chỉ trong vài phút.
Thực tế, việc chuyển đổi sang sử dụng thiết bị Android cũng không đảm bảo 100% thành công và cũng không phải giải pháp tối ưu. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, nhiều người dùng iPhone vẫn lựa chọn thử cách làm này để có thể tránh các rắc rối trong quá trình giao dịch tài chính.
Đáng chú ý, nhiều người còn tìm phương án mua thiết bị ngoại vi (hay thiết bị gắn ngoài) để quét NFC. Đó là lý do những ngày gần đây, trên các sàn thương mại điện tử bắt đầu xuất hiện tình trạng rao bán các mặt hàng đầu đọc thẻ NFC. Theo ghi nhận, thiết bị này hiện có giá từ vài trăm nghìn đến hơn 1 triệu đồng, với mẫu mã chủng loại đa dạng.
Đầu đọc NFC hiện được rao bán tràn lan trên các sàn thương mại điện tử
Tuy nhiên, ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc công nghệ của Công ty NCS cho biết, việc xử lý dữ liệu trên chip NFC của thẻ CCCD và dữ liệu xác thực khuôn mặt đều thông qua phần mềm mà ngân hàng cung cấp, vì vậy các thiết bị đọc NFC sẽ không thể sử dụng để xác thực sinh trắc học theo quy định.
Nguyên nhân quét lỗi đến từ đâu?
Việc xác thực sinh trắc học trên các ứng dụng ngân hàng không thành công có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau.
Ông Huy Nguyễn, đồng sáng lập Phygital Labs - một startup nghiên cứu các giải pháp liên quan đến NFC, cho biết có 2 yếu tố ảnh hưởng đến kết quả quét NFC, đó là hành vi người dùng và kỹ thuật quét.
Hình dáng và kích thước của một số loại chip NFC (Nguồn: Phygital Labs)
Về yếu tố hành vi, không nên liên tục rà thẻ CCCD gắn chip xung quanh nơi chứa đầu đọc NFC ở điện thoại, bởi khi đó chip chưa tích đủ từ trường đã mất kết nối với đầu đọc. Nguyên nhân này được cho là chiếm tới hơn 90% trường hợp quét thất bại. Thay vào đó, ông Huy tư vấn, người dùng cần cố định chip, đặt thiết bị đủ gần và để điện thoại có thời gian đọc thông tin.
Về yếu tố kỹ thuật, kích thước chip trên thẻ CCCD hiện tại không có vấn đề gì, không ảnh hưởng tới việc ăng-ten bắt sóng. Ngoài ra, không loại trừ khả năng vi mạch đọc thẻ trên điện thoại bị lỗi, dù xác suất xảy ra trường hợp này rất nhỏ. Bên cạnh đó, việc quét lỗi có thể đến từ nguyên do bề mặt chip bị che bởi kim loại hay tiếp xúc với nước... Đây là các yếu tố ảnh hưởng đến việc truyền dữ liệu của chip NFC.
Giải pháp nào cho mọi người?
Dưới đây là một số lưu ý cho người dùng khi thực hiện xác thực sinh trắc học trên các ứng dụng ngân hàng. Có thể một vài chi tiết nhỏ trong quá trình thao tác đã bị làm sai hoặc bỏ qua, dẫn đến việc xác thực không thành công.
Đầu tiên, người dùng cần xác định điện thoại của mình có hỗ trợ NFC không và đã kích hoạt NFC hay chưa. Trên iPhone (từ iPhone X trở lên), vui lòng truy cập Cài đặt > Phím tắt > Tự động hóa > NFC > Kích hoạt. Trên các mẫu điện thoại Android, vui lòng truy cập Cài đặt > Kết nối > NFC > Kích hoạt.
Tiếp theo, người dùng cần xác định vị trí chip NFC trên thẻ CCCD và đầu đọc NFC trên điện thoại. Trên CCCD gắn chip, NFC được đặt ẩn dưới khu vực dấu mộc đỏ, không phải ở cụm chip bằng đồng. Trên iPhone, ăng-ten đọc chip nằm ở cạnh trên của mặt lưng. Còn trên thiết bị Android, vị trí này phụ thuộc vào từng mẫu máy của từng nhà sản xuất (tham khảo vị trí đầu đọc NFC trên một số dòng điện thoại phổ biến qua ảnh bên dưới).
Khi quét CCCD gắn chip, người dùng nên cố định thẻ trên một mặt phẳng, rồi đưa điện thoại vào vị trí đã xác định, giữ nguyên trong vài giây và chờ kết nối. Để hạn chế ảnh hưởng đến việc truyền sóng, có thể loại bỏ ốp lưng điện thoại hay túi nhựa bảo vệ CCCD...
Cụ thể hơn, các bạn có thể tham khảo hướng dẫn chi tiết cách quét NFC xác thực sinh trắc học ngân hàng "nhanh gọn" cho cả người dùng iPhone lẫn Android tại đây.
Nếu đã thực hiện đúng theo hướng dẫn và tham khảo các lưu ý trên nhưng vẫn không xác thực thành công, người dùng có thể trực tiếp đến quầy giao dịch của ngân hàng để được nhân viên hỗ trợ.