Vào cuối năm 2022, Trung tâm chống lừa đảo thuộc Cục Cảnh sát thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc) nhận được trình báo từ một nữ kế toán của một công ty ở Hàng Châu tên là Sun. Cuộc gọi báo động này được nhận vào lúc 16h, cảnh sát có thể cảm nhận được sự lo lắng của Sun chỉ từ cuộc điện thoại.
Cảnh sát được biết, Sun nhận được chỉ thị từ kế toán trưởng rằng ông chủ yêu cầu để ngoài sổ sách 1,5 triệu NDT (tương đương khoảng 5,3 tỷ đồng). Cụ thể, Sun được lôi vào một nhóm chat trên QQ.
Trong nhóm chat có lãnh đạo công ty và kế toán trưởng. Vì avatar và tên của "lãnh đạo" và "kế toán trưởng" đều đúng nên cô không để ý quá nhiều. Lúc này, kế toán trưởng đưa ra yêu cầu không hạch toán 1,5 triệu NDT vào sổ sách công ty rồi chuyển vào tài khoản cho sếp với mục đích sử dụng gấp vì phát triển của công ty. Đặc biệt, người sếp trong nhóm chat QQ đã xác nhận điều này.
Lúc đó, Sun còn nhận được cuộc gọi video từ kế toán trưởng với giọng điệu rất khẩn trương. Trước mệnh lệnh này, cô Sun vô cùng lo lắng vì việc để ngoài sổ sách số tiền lớn như vậy là việc rất nghiêm trọng.
Do đó, theo lý, cách tốt nhất là trực tiếp xác minh với lãnh đạo, nhưng trong nhóm trò chuyện, lãnh đạo rõ ràng là rất lo lắng, nếu không thực hiện ngay chắc chắn sẽ làm mất lòng lãnh đạo. Tuy nhiên, cô chưa bao giờ thấy kế toán trưởng vội vàng như thế này bao giờ, cô chợt nghĩ ra bài học đã từng được học về lừa đảo nhắm vào các kế toán viên.
Sau đó, cô quyết định giả vờ làm theo yêu cầu của kế toán trưởng và ngay lập tức gọi cảnh sát và liên hệ với, Trung tâm chống lừa đảo thuộc Cục Cảnh sát thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc).
Lúc này, cô nhận được lời khuyên không làm theo yêu cầu của kế toán trưởng và tiếp tục liên hệ với những người thuộc nhóm QQ này để cảnh sát theo dõi và điều tra. Sau khi cảnh sát điều tra sâu hơn, cảnh sát phát hiện ra kẻ lừa đảo đã đánh cắp tài khoản của nhân viên nội bộ công ty, tìm hiểu kỹ cơ cấu nhân sự chung của công ty và cuối cùng giả làm kế toán trưởng và ông chủ để thực hiện hành vi lừa đảo. Đây là một thủ đoạn thường được những kẻ lừa đảo sử dụng.
Sau khi nắm được manh mối, cảnh sát nhanh chóng tiến hành truy tìm và bắt giữ nhóm đối tượng lừa đảo. Sau khi công ty biết được cô Sun là kế toán viên đã có ý thức cảnh giác giúp công ty ngăn chặn vụ lừa đảo lớn, công ty quyết định cho cô Sun lên làm kế toán viên cấp độ 2, đồng thời công ty tuyên dương và muốn các thành viên trong công ty học tập cô Sun.
Đặc biệt, cảnh sát cho biết, với công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), những kẻ lừa đảo dễ dàng thực hiện cuộc gọi video với hình ảnh và cả giọng nói y chang "chính chủ" khiến người nhận dễ dàng sập bẫy.
Cụ thể, deepfake là một công nghệ AI có khả năng làm giả video và giọng nói của một người khác. Khác với cách gọi video call mạo danh trước đây - kẻ lừa đảo dùng một bức hình chân dung khuôn mặt đưa lên camera điện thoại một vài giây - công nghệ deepfake cho phép kẻ lừa đảo tạo hẳn một đoạn video với đầy đủ hình ảnh chuyển động (cử động nhẹ khuôn mặt và miệng) kèm giọng nói rất giống "khổ chủ", tạo cảm giác "chính chủ" đang gọi điện rất tự nhiên.
Qua trường hợp này, cảnh sát lưu ý, nếu gặp phải lãnh đạo đưa ra bất kỳ yêu cầu gì, hãy nhớ xác minh tình hình qua điện thoại hoặc trực tiếp và cẩn thận xác định danh tính thực sự của bên kia. Trong quá trình giao tiếp, có thể khéo léo hỏi đối phương một số câu hỏi nhỏ, chẳng hạn như thông tin chi tiết về người hoặc đồ vật trong đơn vị, để xác định đâu là thật đâu là giả.
Cùng với đó, chú ý bảo vệ thông tin cá nhân và tổ chức. Khi nhận được tin nhắn văn bản không xác định hoặc thêm yêu cầu kết bạn, phải xác minh cẩn thận danh tính của bên kia và không tin một cách mù quáng.